افت قند در رژیم کتوژنیک | علل، علائم و راه‌های پیشگیری

رژیم کتوژنیک یک روش پرطرفدار برای کاهش وزن است. اما بروز مشکلات مختلف در مسیر پیروی از این رژیم ممکن است پایبندی به آن را بسیار سخت ‌کند. یکی از این مشکلات افت قند خون است که به ضعف، سرگیجه، سردرد و حالت تهوع منجر می‌شود و حتی در موارد جدی می‌تواند خطرناک باشد. در این مقاله از سایت مربی برتر علل و علائم افت قند در رژیم کتوژنیک را بررسی می‌کنیم و چند راهکار ساده و کاربردی برای مقابله با آن پیشنهاد می‌دهیم. با ما همراه باشید.

افت قند در رژیم کتوژنیک

هیپوگلیسمی یا افت قند به وضعیتی اطلاق می‌شود که در آن قند خون از سطح نرمال پایین‌تر می‌آید و معمولا به کمتر از ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر (mg/dl) می‌رسد. این عارضه دلایل مختلفی دارد که یکی از آن‌ها پیروی از رژیم‌های بسیار کم کربوهیدرات از جمله رژیم کتوژنیک است.

رژیم کتوژنیک ممکن است در بعضی افراد به خصوص بیماران مبتلا به دیابت که برای کنترل قند خون خود از دارو استفاده می‌کنند، باعث هیپوگلیسمی شود. چرا که این رژیم لاغری محدودیت زیادی برای مصرف کربوهیدرات در نظر می‌گیرد و تقریبا تمام غذاهای حاوی این درشت مغذی از جمله غلات، میوه‌ها، سبزیجات نشاسته‌ای و حبوبات را از برنامه روزانه حذف می‌کند.

اگر علاقه مند به آشنایی با سبزیجات مجاز در رژیم کتوژنیک هستید، کلیک کنید.

علائم افت قند در رژیم کتوژنیک

زمانی که بدن قادر به حفظ قند خون در محدوده نرمال نباشد و سطح قند خون به شدت پایین بیاید، ممکن است علائمی مانند سرگیجه، سبکی سر و تعریق را تجربه کنید. از سایر علائم افت قند خون می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• گرسنگی
• حالت تهوع
• رنگ‌پریدگی پوست
• مشکل در تمرکز کردن
• سردرد
• احساس ضعف یا خواب‌آلودگی

زمانی که هیپوگلیسمی شدید می‌شود، علائم زیر رخ می‌دهند:

• تپش قلب یا ضربان قلب نامنظم
• تاری دید یا دوبینی
• مشکل در حفظ هماهنگی حرکات بدن
• گیجی
• تشنج
• از دست دادن هوشیاری

بسیاری از این علائم به این دلیل رخ می‌دهند که گلوکز (قند) کافی به مغز نمی‌رسد. گلوکز برای عملکرد صحیح مغز ضروری است و کمبود آن می‌تواند بر توانایی‌های شناختی تاثیر بگذارد.

اگر علاقه مند به آشنایی با رژیم کتوژنیک ۷روزه و دریافت نمونه رایگان آن هستید، کلیک کنید.

دلایل افت قند در رژیم کتوژنیک

رژیم‌های کم کربوهیدرات مثل رژیم کتوژنیک برای کمک به کاهش وزن مفیدند. چرا که بدن را در حالت کتوز قرار می‌دهند و آن را مجبور می‌کنند از ذخایر چربی به جای کربوهیدرات به عنوان منبع اصلی انرژی استفاده کند. با این حال، همان‌طور که در ابتدای مقاله اشاره کردیم، محدودیت شدید کربوهیدرات در این رژیم‌ها ممکن است سطح قند خون را بیش‌ از حد پایین بیاورد.

در حالت عادی وقتی سطح قند خون خیلی پایین می‌آید، بدن این موضوع را تشخیص داده و به کبد دستور می‌دهد ذخایر گلوکز خود را به داخل جریان خون آزاد کند. اگر برای مدت طولانی از رژیم کتوژنیک با محدودیت شدید کربوهیدرات پیروی کنید، ممکن است ذخایر کبد برای کنترل قند خون کافی نباشد. در صورتی که این اندام نتواند گلوکز کافی وارد جریان خون کند، هیپوگلیسمی رخ می‌دهد.

بعضی از افراد از جمله ورزشکاران، بیمارانی که از داروهای ضددیابت استفاده می‌کنند و کسانی که جراحی بای‌پس معده (جراحی لاغری) انجام داده‌اند، بیش از دیگران در معرض خطر ابتلا به هیپوگلیسمی هستند.

اگر علاقه مند به آشنایی با غذاهای ممنوعه در رژیم کتوژنیک هستید، کلیک کنید.

درمان افت قند در رژیم کتوژنیک

به نقل از وب‌سایت mayoclinic، در صورت مشاهده علائم افت قند خون باید فورا ۱۵ تا ۲۰ گرم کربوهیدرات‌ سریع‌ اثر مصرف کنید. این نوع کربوهیدرات‌ در غذاها یا نوشیدنی‌های شیرین که فاقد پروتئین یا چربی هستند و به‌ راحتی در بدن به قند تبدیل می‌شوند،‌ وجود دارد. گزینه‌های مناسب عبارتند از:

• آبمیوه
• نوشابه معمولی (نوشابه رژیمی مناسب نیست)
• عسل
• آبنبات یا شیرینی‌های حاوی شکر

در صورتی که دستگاه گلوکومتر یا تست قند خون در دسترس دارید، سطح قند خون خود را بعد از ۱۵ دقیقه اندازه بگیرید. اگر سطح قند خون همچنان کمتر از ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر است، مجددا ۱۵ تا ۲۰ گرم کربوهیدرات سریع‌ اثر مصرف کرده و پس از ۱۵ دقیقه سطح قند خون خود را اندازه‌گیری کنید. این مراحل را تا زمانی که قند خون شما به بالای ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر برسد یا علائم افت قند خون برطرف شود، ادامه دهید. چنانچه علائم بعد از چند بار تلاش برطرف نشدند، فورا به بیمارستان مراجعه کنید یا با اورژانس (تلفن ۱۱۵) تماس بگیرید.

 “Once your blood sugar is back in the standard range, eating a healthy snack or meal can help prevent another drop in blood sugar and replenish your body’s glycogen stores.”

« وقتی قند خونتان به محدوده استاندارد برگشت، خوردن یک میان وعده یا وعده غذایی سالم می‌تواند به جلوگیری از افت مجدد قند خون و جبران ذخایر گلیکوژن بدن کمک کند.»

اگر علاقه مند به آشنایی با رژیم ۲۱ روزه کتوژنیک و دریافت نمونه رایگان آن هستید، کلیک کنید.

چگونه از افت قند در رژیم کتوژنیک پیشگیری کنیم؟

بهترین راه برای حفظ سلامتی این است که از ابتدا از بروز هیپوگلیسمی جلوگیری کنید. در این راستا توصیه می‌شود نکات زیر را به خاطر بسپارید و به آن‌ها عمل کنید:

1. رژیم کتوژنیک را به تدریج شروع کنید

به ‌جای تغییرات ناگهانی بهتر است میزان کربوهیدرات دریافتی خود را به آرامی و گام‌به‌گام کاهش دهید. این روش به بدن کمک می‌کند خود را به تدریج با تغییرات جدید سازگار کند. در نتیجه، احتمال بروز افت قند خون و سایر عوارض به حداقل می‌رسد.

اگر علاقه‌مند به آشنایی با شیرینی های مجاز در رژیم کتوژنیک و یادگیری طرز تهیه شیرینی های مناسب رژیم کتو هستید، کلیک کنید.

2. رژیم کتوژنیک با محدودیت کم را انتخاب کنید

اگر ورزش می‌کنید، بهتر است به سراغ رژیم کتوژنیک هدفمند بروید. در این روش، رژیم کتو را به طور معمول دنبال می‌کنید، اما ۳۰ تا ۴۵ دقیقه قبل از ورزش حدود ۲۵ گرم کربوهیدرات می‌خورید. بهتر است از نان سفید و برنج سفید استفاده کنید که به راحتی در دستگاه گوارش هضم می‌شوند. فقط مراقب باشید که این کار کالری رژیم غذایی شما را بیش از حد افزایش ندهد.

در سایر موارد زیر می‌توانید رژیم کتوژنیک چرخه‌ای را امتحان کنید. این رژیم غذایی برای کسانی که قادر به پیروی از رژیم کتوژنیک استاندارد نیستند، مناسب است. در این روش، پنج روز در هفته رژیم کتوژنیک معمولی دارید و در ۲ روز باقیمانده می‌توانید از غذاهای حاوی کربوهیدرات استفاده کنید. نکته مهم این است که در مصرف کربوهیدرات زیاده‌روی کنید. چون بازگشت به وضعیت کتوز دشوار می‌شود.

اگر علاقه‌مند به آشنایی با میوه های مجاز در رژیم کتوژنیک هستید کلیک کنید.

3. قند خونتان را در طول روز اندازه‌‌گیری کنید

اگر دیابت دارید یا به دلایل دیگری مستعد هیپوگلیسمی هستید، بهتر است به طور منظم سطح قند خون خود را در طول روز چک کنید. این کار به شما کمک می‌کند هرگونه تغییر ناگهانی در سطح قند خون را به موقع شناسایی کرده و از بروز علائم شدید پیشگیری کنید. 

اگر علاقه‌مند به آشنایی با تاثیر دانه چیا در رژیم کتوژنیک و روش مصرف آن هستید، کلیک کنید.

4. با پزشک مشورت کنید

رژیم کتوژنیک به قدری روی سطح قند خون تاثیر دارد که ممکن است لازم باشد دوز داروهای دیابت خود را تنظیم کنید. اگر برای کنترل قند خون از انسولین تزریقی یا داروهای ضددیابت خوراکی استفاده می‌کنید، بدون مشورت با پزشک معالج خود به سراغ رژیم‌های کم کربوهیدرات مثل رژیم کتو نروید.

عدم تطابق بین دوز داروها و غذای مصرفی شما ممکن است به هیپوگلیسمی شدید منجر شود و حتی تهدیدکننده حیات باشد. از سوی دیگر، بعضی از بیماران دیابتی به دلیل وضعیت سلامتی و شرایط فردی خود مجاز به پیروی از رژیم‌های بسیار کم کربوهیدرات نیستند.

اگر علاقه مند به آشنایی با رژیم کتوژنیک 28 روزه و دریافت نمونه رایگان آن هستید، کلیک کنید.

کلام پایانی

اگرچه رژیم کتوژنیک می‌تواند برای بسیاری از افراد مفید باشد، اما باید توجه داشت که شروع آن بدون مشورت با پزشک یا متخصص تغذیه، به ویژه برای افرادی که بیمار هستند یا دارو مصرف می‌کنند، توصیه نمی‌شود. چرا که کاهش شدید کربوهیدرات‌ ممکن است فرآیند تنظیم قند خون را تحت تاثیر قرار دهد و مشکلات جدی ایجاد کند.

سوالات متداول افت قند در رژیم کتوژنیک