رژیم دیابت بارداری + برنامه هفتگی
بارداری یکی از شیرین‌ترین و هیجان‌انگیزترین اتفاقات زندگی هر زنی است. اما این دوران زیبا گاهی اوقات با چالش‌هایی همراه می‌شود که یکی از آن‌ها، افزایش سطح قند خون یا همان دیابت بارداری است. خوشبختانه، این عارضه با اصلاح سبک زندگی و پیروی از توصیه‌های پزشک کاملا قابل کنترل است و در اغلب موارد، بلافاصله پس از تولد نوزاد برطرف می‌شود. اما باید بدانید که می‌تواند خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در آینده افزایش دهد. به همین دلیل، پیروی از رژیم دیابت برای ادامه نیافتن آن اهمیت زیادی دارد. در این مقاله از سایت مربی برتر قصد داریم اصول رژیم دیابت بارداری را به شما آموزش دهیم تا این دوران حساس را با آرامش و سلامت کامل پشت سر بگذارید.
فهرست مطالب
رژیم دیابت بارداری
دیابت بارداری نوع خاصی از دیابت است که برای اولین بار در دوران بارداری تشخیص داده می‌شود. به عبارت دیگر، شما فقط زمانی به این عارضه مبتلا می‌شوید که باردار باشید. این وضعیت به دلیل تغییرات هورمونی رخ می‌دهد که باعث مقاومت بدن به انسولین می‌شوند. انسولین هورمونی است که به سلول‌های بدن اجازه می‌دهد گلوکز (قند) را برای تولید انرژی جذب کنند.
بدن در دوران بارداری به طور طبیعی کمی نسبت به انسولین مقاوم‌تر می‌شود تا گلوکز بیشتری در اختیار جنین قرار بگیرد. اما گاهی اوقات این فرآیند دچار اختلال می‌شود؛ یعنی بدن یا به اندازه کافی انسولین تولید نمی‌کند یا به درستی به آن پاسخ نمی‌دهد. در نتیجه، قند زیادی در خون باقی می‌ماند و دیابت بارداری را ایجاد می‌کند.
بر اساس یک مطالعه تحقیقاتی از دانشگاه کالیفرنیا سانفرانسیسکو:
دیابت بارداری تقریبا در ۷ درصد تمام بارداری‌ها رخ می‌دهد. این بیماری معمولا در نیمه دوم بارداری ظاهر می‌شود و به محض تولد نوزاد از بین می‌رود. با این حال، اگر درمان نشود، ممکن است با عوارض مواجه شوید.
Gestational diabetes occurs in about 7 percent of all pregnancies. It usually arises in the second half of pregnancy and goes away as soon as the baby is born. However, if gestational diabetes is not treated, you may experience complications.
قند خون بالا باعث افزایش وزن بیش از حد جنین می‌شود که این موضوع روند زایمان را تحت تاثیر قرار می‌دهد و خونریزی شدید مادر را به همراه دارد. به‌علاوه، می‌تواند احتمال ابتلا به پرفشاری خون را در مادر افزایش دهد.
اولین و مهم‌ترین قدم برای درمان دیابت بارداری، اصلاح رژیم غذایی است. هدف اصلی این رژیم، کنترل سطح قند خون در محدوده طبیعی و در عین حال تامین تمام مواد مغذی مورد نیاز مادر و جنین است. یک رژیم غذایی متعادل برای دیابت بارداری باید شامل مقدار مناسبی پروتئین، چربی سالم و کربوهیدرات پیچیده باشد.
کنترل میزان کربوهیدرات مصرفی اهمیت ویژه‌ای دارد. چون کربوهیدرات‌ها در بدن به گلوکز تبدیل می‌شوند و مستقیما بر سطح قند خون تاثیر می‌گذارند. توزیع وعده‌های غذایی در طول روز (۳ وعده غذای اصلی و ۲ تا ۳ میان وعده) نیز به جلوگیری از افزایش ناگهانی قند خون کمک می‌کند.
نمونه رژیم دیابت بارداری
در این بخش یک نمونه برنامه غذایی هفتگی برای کمک به کنترل دیابت بارداری ارائه شده است. توجه داشته باشید که این برنامه فقط یک راهنمای کلی است. بارداری دوران بسیار حساسی است و شرایط افراد مختلف با هم تفاوت دارد. بنابراین برای دریافت یک برنامه غذایی شخصی‌سازی شده که متناسب با نیازها، وزن، سطح قند خون و داروهای مصرفی شما باشد، بهتر است با متخصصان تغذیه مربی برتر مشورت کنید.
اگر علاقه مند به آشنایی با رژیم مدیترانه ای برای بارداری و دریافت برنامه آن هستید، کلیک کنید.
رژیم دیابت بارداری شامل چه غذاهایی است؟
متخصصان تغذیه هنگام تنظیم رژیم غذایی برای دیابت بارداری توصیه می‌کنند بیماران از روش بشقاب برای کنترل قند خون خود استفاده کنند. برای استفاده از این روش باید نیمی از بشقاب خود را با سبزیجات غیرنشاسته‌ای پر کنید، یک‌چهارم آن را به منابع پروتئینی سالم اختصاص دهید و برای یک‌چهارم باقیمانده به سراغ منابع حاوی کربوهیدرات مانند غلات کامل یا سبزیجات نشاسته‌ای بروید. در ادامه به نمونه‌های مناسب این گروه‌های غذایی و چربی‌های سالمی که می‌توان به آن‌ها اضافه کرد، اشاره می‌کنیم.
۱. سبزیجات غیرنشاسته‌ای
برای پایین آوردن قند خون در دوران بارداری بهتر است مصرف سبزیجات غیرنشاسته‌ای زیر را در اولویت قرار دهید. چون آن‌ها منبع خوب فیبر، ویتامین، مواد معدنی و آنتی اکسیدان هستند:
- فلفل دلمه‌ای
- اسفناج
- کلم بروکلی
- گل کلم
- مارچوبه
- خیار
- قارچ
- کدو سبز
- بادمجان
- کرفس
اگر علاقه مند به آشنایی با رژیم کتوژنیک در بارداری هستید و برایتان سوال است آیا این رژیم در دوران بارداری ممکن است یا خیر، کلیک کنید.
۲. منابع پروتئینی سالم
غذاهای زیر هم باعث تحریک حس سیری می‌شوند و هم اسید آمینه‌های ضروری را برای رشد جنین فراهم می‌کنند:
- مرغ
- بوقلمون
- تخم مرغ
- ماهی سالمون
- بخش‌های کم چرب گوشت قرمز
- حبوبات (عدس، لوبیا و ماش)
۳. غذاهای حاوی کربوهیدرات
زنان باردار برای تامین انرژی و بعضی مواد مغذی مورد نیاز خود به غذاهای زیر نیاز دارند:
- نان سبوس‌دار
- کینوا
- جو
- جو دوسر
- شلغم
- کدو حلوایی
- میوه‌های تازه و خشک
- محصولات لبنی مانند شیر و ماست
۴. چربی‌های سالم
چربی‌های سالم به کنترل اشتها و جذب بعضی ویتامین‌ها در روده کمک می‌کنند و برای حفظ سلامت قلب مفیدند. این چربی‌ها در مواد غذایی زیر به وفور یافت می‌شوند:
- آووکادو
- آجیل و کره آجیل
- روغن زیتون
- دانه‌ها مثل تخم کتان
کدام خوراکی‌ها در رژیم غذایی دیابت بارداری محدود می‌شوند؟
برای کنترل بهتر قند خون توصیه می‌شود میزان مصرف غذاها و نوشیدنی‌های زیر را در رژیم دیابت به حداقل برسانید یا به طور کامل از خوردن آن‌ها بپرهیزید:
۱. غذاها و نوشیدنی‌های شیرین
از مصرف هرگونه نوشیدنی شیرین مانند نوشابه، آبمیوه صنعتی و شربت باید به طور کامل خودداری کنید. همچنین کیک، کلوچه، شیرینی، آبنبات، دسر و بستنی نیز باید به شدت محدود شود.
۲. غذاهای فرآوری شده و فست فود
این غذاها که معمولا سرشار از قند، چربی ناسالم و کربوهیدرات پنهان هستند هم وزن بدن را به سرعت بالا می‌برند و هم باعث افزایش ناگهانی سطح قند خون می‌شوند. سیب زمینی سرخ کرده، انواع غذاهای سوخاری و فست فودها گزینه مناسبی برای دوران بارداری نیستند.
۳. غذاهای حاوی کربوهیدرات تصفیه شده
کربوهیدرات‌های ساده و تصفیه شده به سرعت قند خون را بالا می‌برند. بنابراین مصرف نان سفید، برنج سفید و ماکارونی تهیه شده با آرد تصفیه شده را به حداقل برسانید و آن‌ها را با غلات کامل جایگزین کنید.
۴. الکل
مصرف نوشیدنی‌های الکلی در تمام دوران بارداری ممنوع است. چرا که می‌تواند باعث مشکلات جدی برای جنین شود.
نکات کاربردی برای کنترل دیابت بارداری با رژیم غذایی
علاوه بر انتخاب غذاهای مناسب، رعایت نکات زیر نیز می‌تواند به شما در مدیریت بهتر قند خون و داشتن یک بارداری سالم کمک کند:
- وعده‌های غذایی خود را حذف نکنید. برای تنظیم سطح قند خون سعی کنید هر ۳ ساعت یک بار یک وعده غذا یا میان وعده سالم میل کنید. خوردن منظم غذاهای مغذی به شما کمک می‌کند سیر بمانید و از نوسانات قند خون جلوگیری کنید.
- از وعده صبحانه غافل نشوید. کنترل قند خون در صبح به دلیل نوسانات طبیعی هورمون‌ها ممکن است دشوارتر باشد. غلات تصفیه شده، میوه‌ها و حتی شیر ممکن است در وعده صبحانه به خوبی تحمل نشوند. ترکیب نشاسته (مانند نان سبوس‌دار) و پروتئین (مانند تخم مرغ و پنیر) معمولا بهترین صبحانه برای زنان باردار دیابتی است.
- به اندازه وعده‌ها توجه کنید. حتی غذاهای سالم هم اگر بیش از حد مصرف شوند، می‌توانند قند خون را بالا ببرند. برای پیشگیری از این مشکل بهتر است در هر وعده حداکثر یک لیوان نشاسته (مانند برنج یا پاستا) یا ۲ برش نان میل کنید. همچنین در هر نوبت بیش از یک لیوان شیر ننوشید. چون شیر حاوی کربوهیدرات است و به سرعت قند خون را بالا می‌برد.
- آب کافی بنوشید. به جای آبمیوه و نوشابه‌های شیرین، آب را به عنوان نوشیدنی اصلی خود انتخاب کنید. نوشیدن آب کافی به حفظ سلامت کلی بدن کمک می‌کند.
- یادداشت غذایی تهیه کنید. ثبت تمام غذاها و نوشیدنی‌هایی که مصرف می‌کنید به شما و متخصص تغذیه کمک می‌کند تاثیر آن‌ها را بر قند خون بهتر درک کنید.
- فعالیت بدنی منظم داشته باشید. ورزش به کنترل قند خون کمک می‌کند. سعی کنید حداقل ۵ روز در هفته و هر بار ۳۰ دقیقه ورزش هوازی با شدت متوسط انجام دهید. قبل از شروع هر برنامه ورزشی جدیدی، حتما با پزشک خود مشورت کنید.
کلام پایانی
تشخیص دیابت بارداری ممکن است در ابتدا نگران‌کننده باشد، اما باید به یاد داشته باشید که این وضعیت کاملا قابل کنترل است. با پیروی از رژیم غذایی سالم و متعادل، انجام فعالیت بدنی منظم و همکاری نزدیک با پزشک و متخصص تغذیه می‌توانید یک بارداری و زایمان کاملا سالم و لذت‌بخش را تجربه کنید.
پیروی از رژیم دیابت که بر اساس اصول تغذیه سالم طراحی شده است نه تنها سلامت شما و فرزندتان را تضمین می‌کند، بلکه با ایجاد عادات سالم خطر ابتلا به دیابت نوع ۲ را در آینده کاهش می‌دهد. برای دریافت راهنمایی‌های تخصصی حتما از متخصصان تغذیه مربی برتر کمک بگیرید. آن‌ها در این مسیر همراه شما خواهند بود تا با آرامش و اطمینان بیشتری این دوران شیرین را سپری کنید.
دیدگاهتان را بنویسید